3 / 8راضی بودن به قضا
3428.الأمالی للطوسی عن عبد اللّه بن مسعود :التوحید به سندش ، از امام حسین علیه السلام ، از امام علی علیه السلام : شنیدم که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرماید : «خداوند بزرگِ بِشْکوه می فرماید : هر کس به قضای من راضی نباشد و به تقدیر من ایمان نیاورد ، باید خدایی جز مرا بجوید » .
نیز پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود : «در هر قضای الهی ، خیر مؤمن ، نهفته است» . .
3429.رسول اللّه صلی الله علیه و آله :الرساله القشیریّه :قیلَ لِلحسَینِ بنِ عَلِیٍّ علیه السلام : إنَّ أبا ذَرٍّ یَقولُ : الفَقرُ أحَبُّ إلَیَّ مِنَ الغِنی ، وَالسُّقمُ أحَبُّ إلَیَّ مِنَ الصِّحَّهِ !
فَقالَ : رَحِمَ اللّهُ تعالی أبا ذَرٍّ! أمّا أنَا فَأَقولُ : مَنِ اتَّکَلَ عَلی حُسنِ اختِیارِ اللّهِ لَهُ ، لَم یَتَمَنَّ فی غَیرِ مَا اختارَهُ اللّهُ لَهُ . (1)3 / 9سیرَهُ أهلِ البَیتِ علیهم السلام فِی الرِّضا بِالقَضاءِ3428.الأمالی ، طوسی ( به نقل از عبد اللّه بن مسعود ) الملهوف عن الإمام الحسین علیه السلام مِن قَولِهِ حینَ عَزَمَ عَلَی الخُروجِ إلَی العِراقِ : رِضَی اللّهِ رِضانا أهلَ البَیتِ ، نَصبِرُ عَلی بَلائِهِ ، ویُوَفّینا اُجورَ الصّابِرینَ . (2)3429.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :الإرشاد :رُوِیَ عَنِ الفَرَزدَقِ الشّاعِرِ إنَّهُ قالَ : حَجَجتُ بِاُمّی فی سَنَهِ سِتّینَ ، فَبَینا أنَا أسوقُ بَعیرَها حینَ دَخَلتُ الحَرَمَ إذ لَقیتُ الحُسَینَ بنَ عَلِیٍّ علیه السلام خارِجا مِن مَکَّهَ . . . .
ثُمَّ قالَ لی : أخبِرنی عَنِ النّاسِ خَلفَکَ ، فَقُلتُ : الخَبیرَ سَأَلتَ ؛ قُلوبُ النّاسِ مَعَکَ وأسیافُهُم عَلَیکَ ، وَالقَضاءُ یَنزِلُ مِنَ السَّماءِ ، وَاللّهُ یَفعَلُ ما یَشاءُ .
فَقالَ : صَدَقتَ ، للّهِِ الأَمرُ ، وکُلَّ یَومٍ رَبُّنا هُوَ فی شَأنٍ ، إن نَزَلَ القَضاءُ بِما نُحِبُّ فَنَحمَدُ اللّهَ عَلی نَعمائِهِ ، وهُوَ المُستَعانُ عَلی أداءِ الشُّکرِ ، وإن حالَ القَضاءُ دونَ الرَّجاءِ فَلَم یُبعِد مَن کانَ الحَقُّ نِیَّتَهُ وَالتَّقوی سَریرَتَهُ (3) . (4) .
1- .. الرساله القشیریّه : ص 195 ، تاریخ دمشق : ج 13 ص 253 وفیه «للحسن» بدل «للحسین» .
2- .الملهوف : ص 126 ، مثیر الأحزان : ص 41 ، نزهه الناظر : ص 86 ح 23 ، کشف الغمّه : ج 2 ص 241 ، بحار الأنوار : ج 44 ص 367 ؛ مقتل الحسین علیه السلام للخوارزمی : ج 2 ص 5 .
3- .فی بحار الأنوار : «سیرته» بدل «سریرته» .
4- .الإرشاد : ج 2 ص 67 ، بحار الأنوار : ج 44 ص 365 ؛ تاریخ الطبری : ج 5 ص 386 ، الکامل فی التاریخ : ج 2 ص 547 ، الفتوح : ج 5 ص 71 ، مقتل الحسین علیه السلام للخوارزمی : ج 1 ص 223 ، البدایه والنهایه : ج 8 ص 166 کلّها نحوه وراجع : المناقب لابن شهرآشوب : ج 4 ص 95 .
3430.امام حسین علیه السلام :الرساله القُشَیریه :به حسین بن علی علیه السلام گفته شد : ابو ذر می گوید : ناداری برای من ، از توانگری محبوب تر است و بیماری ، از تن درستی .
فرمود : «خدای متعال، ابو ذر را رحمت کند ؛ امّا من می گویم : هر کس بر حُسنِ انتخاب خداوند اعتماد دارد ، چیزی جز آنچه خدای متعال برایش برگزیده است ، آرزو نمی کند» .
3 / 9سیره اهل بیت علیهم السلام در راضی بودن به قضا
3431.الأمالی ، مفید ( به نقل از ابو اُمامه باهِلی ) الملهوف از امام حسین علیه السلام ، در سخنان ایشان، هنگامی که تصمیم به عزیمت به عراق گرفت : رضایت خدا ، رضایت ما اهل بیت است ؛ بر بلایش شکیبایی می کنیم و او هم پاداش شکیبایان را تمام و کمال ، به ما می دهد .3432.تفسیر فرات ( به نقل از عبد اللّه بن مسعود ) الإرشاد :از فَرَزدَق شاعر ، روایت شده است که گفت : در سال شصتم [هجری ]مادرم را به حج بردم . هنگامی که شترش را می راندم تا داخل حرم شوم ، حسین بن علی علیه السلام را دیدم که در حال بیرون رفتن از مکّه بود... . به من فرمود : «از مردم پشتِ سرت به من خبر ده» .
گفتم : از شخص آگاهی پرسیدی . دل های مردم، با تو و شمشیرهایشان ، بر ضدّ توست و قضا، از آسمانْ فرود می آید و خداوند ، هر چه بخواهد ، انجام می دهد.
حسین علیه السلام فرمود : «راست گفتی . کار ، از آنِ خداست و پروردگار ما ، هر روز در کاری است . اگر قضای الهی آن گونه که دوست داریم ، فرود آید ، خداوند را بر نعمت هایش می ستاییم و از او در سپاس گزاری، یاری گرفته می شود، و اگر قضای الهی از رسیدن به آرزویمان مانع شد ، آن که نیّتش حق و درونش پرهیزگاری باشد ، دور نمی افتد» . .
3433.رسول اللّه صلی الله علیه و آله :مهج الدعوات عن الإمام الحسین علیه السلام مِمّا کانَ یَقولُهُ فی قُنوتِهِ : اللّهُمَّ وإنّی مَعَ ذلِکَ کُلِّهِ عائِذٌ بِکَ ، لائِذٌ بِحَولِکَ (1) وقُوَّتِکَ ، راضٍ بِحُکمِکَ الَّذی سُقتَهُ إلَیَّ فی عِلمِکَ ، جارٍ بِحَیثُ أجرَیتَنی ، قاصِدٌ ما أمَّمتَنی ، غَیرُ ضَنینٍ (2) بِنَفسی فیما یُرضیکَ عَنّی إذ بِهِ قَد رَضَّیتَنی . (3)3434.عنه صلی الله علیه و آله :الفتوح عن الإمام الحسین علیه السلام فیما قالَهُ لِاُختِهِ زَینَبَ لَمّا نَزَلوا کَربَلاءَ : یا اُختاه ! تَعَزَّی بِعَزاءِ اللّهِ ، وَارضَی بِقَضاءِ اللّهِ ، فَإِنَّ سُکّانَ السَّماواتِ یَفنَونَ ، وأهلَ الأَرضِ یَموتونَ ، وجَمیعَ البَرِیَّهِ لا یَبقَونَ ، وکُلَّ شَیءٍ هالِکٌ إلّا وَجهَهُ ، لَهُ الحُکمُ وإلَیهِ تُرجَعونَ . وإنَّ لی ولَکِ ولِکُلِّ مُؤمِنٍ ومُؤمِنَهٍ اُسوَهً بِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله . (4)3435.عنه صلی الله علیه و آله :مقتل الحسین علیه السلام للخوارزمی عن الشافعی :ماتَ ابنٌ لِلحُسَینِ علیه السلام فَلَم یُرَ بِهِ کَآبَهٌ ، فَعوتِبَ عَلی ذلِکَ ، فَقالَ :
إنّا أهلُ بَیتٍ نَسأَلُ اللّهَ عز و جل فَیُعطینا ، فَإِذا أرادَ ما نَکْرَهُ فیما یُحِبُّ رَضینا . (5) .
1- .. الحَولُ : الحِیلَهُ والقُوّهُ (الصحاح : ج 4 ص 1678 «حول») .
2- .ضَنِنتُ بالشیء : إذا بَخِلت به ، فأنا ضَنینٌ به (الصحاح : ج 6 ص 2156 «ضنن») .
3- .مهج الدعوات : ص 68 ، بحار الأنوار : ج 85 ص 214 ح 1 .
4- .الفتوح : ج 5 ص 84 ، مقتل الحسین علیه السلام للخوارزمی : ج 1 ص 237 ؛ الملهوف : ص 141 ، مثیر الأحزان : ص 49 کلّها نحوه .
5- .مقتل الحسین علیه السلام للخوارزمی : ج 1 ص 147 وراجع : الدعوات : ص 286 ح 16 .
3436.عنه صلی الله علیه و آله :مهج الدعوات از امام حسین علیه السلام ، از آنچه در قنوتش می گفت : خدایا! من با همه اینها به تو پناهنده می شوم و به چاره جویی و نیروی تو پناه می برم ، و به حکم تو که با علم خود ، آن را به سوی من رانده ای خشنودم و به هر جا روانه ام کنی ، می روم . هر چه تو قصد کرده ای ، قصد می کنم و در آنچه تو را از من راضی می کند ، از جانم دریغ نمی کنم ؛ چرا که تو مرا بدان، راضی داشته ای .3437.عنه صلی الله علیه و آله :الفتوح از امام حسین علیه السلام در آنچه به خواهرش زینب علیهاالسلام هنگام فرود آمدن به کربلا فرمود : ای خواهر ! به تسلیت الهی، تسلّی بگیر و به قضای الهی، راضی باش، که ساکنان آسمان ها فنا می شوند و زمینیان می میرند و هیچ آفریده ای باقی نمی ماند و هر چیزی هلاک می شود ، جز ذات خدا . حکم ، از آنِ اوست و به سوی او باز می گردید و محمّد صلی الله علیه و آله ، الگوی من و تو و هر مرد و زن مسلمان است .3438.الیقین عن جابر بن عبد اللّه الأنصاری :مقتل الحسین علیه السلام ، خوارزمی به نقل از شافعی : پسری از [فرزندان] حسین علیه السلام در گذشت ؛ امّا اندوهی در او دیده نشد . از این رو، ایشان مورد عتاب قرار گرفت .
فرمود : «ما خاندانی هستیم که از خدای عز و جل می طلبیم و به ما عطا می کند ؛ امّا اگر چیزی را [پس] بخواهد که او دوست دارد و ما [پس دادنِ] آن را خوش نداریم ، رضایت می دهیم» . .
الفَصلُ الرّابِعُ : الرّجعه3434.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :الخرائج والجرائح عن جابر عن أبی جعفر [الباقر] علیه السلام :قالَ الحُسَینُ بنُ عَلِیٍّ علیه السلام لِأَصحابِهِ قَبلَ أن یُقتَلَ : إنَّ رَسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله قالَ :
یا بُنَیَّ إنَّکَ سَتُساقُ إلَی العِراقِ ، وهِیَ أرضٌ قَدِ التَقی بِهَا النَّبِیّونَ وأوصِیاءُ النَّبِیّینَ ، وهِیَ أرضٌ تُدعی «عَمورا» ، وإنَّکَ تُستَشهَدُ بِها ویُستَشهَدُ مَعَکَ جَماعَهٌ مِن أصحابِکَ ، لا یَجِدونَ ألَمَ مَسِّ الحَدیدِ ، وتَلا : «قُلْنَا یَانَارُ کُونِی بَرْدًا وَسَلَمًا عَلَی إِبْرَاهِیمَ» (1) ، تَکونُ الحَربُ عَلَیکَ وعَلَیهِم بَردا وسَلاما .
فَأَبشِروا ؛ فَوَاللّهِ لَئِن قَتَلونا ، فَإِنّا نَرِدُ عَلی نَبِیِّنا ، ثُمَّ أمکُثُ ما شاءَ اللّهُ ، فَأَکونُ أوَّلَ مَن تَنشَقُّ عَنهُ الأَرضُ ، فَأَخرُجُ خَرجَهً یُوافِقُ ذلِکَ خَرجَهَ أمیرِ المُؤمِنینَ علیه السلام وقِیامَ قائِمِنا ، وحَیاهَ رَسولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله .
ثُمَّ لَیَنزِلَنَّ عَلَیَّ وَفدٌ مِنَ السَّماءِ مِن عِندِ اللّهِ ، لَم یَنزِلوا إلَی الأَرضِ قَطُّ ، ولَیَنزِلَنَّ إلَیَّ جَبرَئیلُ ومیکائیلُ وإسرافیلُ وجُنودٌ مِنَ المَلائِکَهِ ، ولَیَنزِلَنَّ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله وعَلِیٌّ علیه السلام وأنَا وأخی ، وجَمیعُ مَن مَنَّ اللّهُ عَلَیهِ فی حَمولاتٍ (2) مِن حَمولاتِ الرَّبِّ ؛ خَیلٍ بُلقٍ (3) مِن نورٍ ، لَم یَرکَبها مَخلوقٌ .
ثُمَّ لَیَهُزَّنَّ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله لِواءَهُ ، ولَیَدفَعَنَّهُ إلی قائِمِنا مَعَ سَیفِهِ . . . .
ولَتَنزِلَنَّ البَرَکَهُ مِنَ السَّماءِ إلَی الأَرضِ ؛ حَتّی إنَّ الشَّجَرَهَ لَتَقصَفُ بِما یُریدُ اللّهُ فیها مِن الثَّمَرِ ، ولَیَأکُلُنَّ ثَمَرَهَ الشِّتاءِ فِی الصَّیفِ وثَمَرَهَ الصَّیفِ فِی الشِّتاءِ ، وذلِکَ قَولُ اللّهِ تَعالی : «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی ءَامَنُواْ وَاتَّقَوْاْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَتٍ مِّنَ السَّمَآءِ وَالأَْرْضِ وَلَکِن کَذَّبُواْ» (4) .
ثُمَّ إنَّ اللّهَ لَیَهَبُ لِشیعَتِنا کَرامَهً لا یَخفی عَلَیهِم شَیءٌ فِی الأَرض وما کانَ فیها ، حَتّی إنَّ الرَّجُلَ مِنهُم یُریدُ أن یَعلَمَ عِلمَ أهلِ بَیتِهِ ، فَیُخبِرَهُم بِعِلمِ ما یَعمَلونَ . (5) .
1- .الأنبیاء : 69 .
2- .الحَمُولَهُ : البعیرُ یُحملُ علیه ، وقد یُستَعمَلُ فی الفَرَسِ والبَغلِ والحمار (المصباح المنیر : ص 152 «حمل») .
3- .البَلَقُ : سواد وبیاض (الصحاح : ج 4 ص 1451 «بلق») .
4- .الأعراف : 96 .
5- .الخرائج والجرائح : ج 2 ص 848 ح 63 ، مختصر بصائر الدرجات : ص 36 نحوه ، بحار الأنوار : ج 45 ص 80 ح 6 .